7 tips voor een schoon strand.

Met 183 blauwe vlaggen wapperend aan onze Noordzeekust kent Nederland volgens internationale maatstaven heel veel schone stranden. Toch blijkt uit jaarlijks telonderzoek dat er nog steeds bijna 300 stukken vuil per 100 meter kustlijn ligt en dat merk ik iedere dag. Mijn naam is Gaby van Wonderen en ik ben professioneel beach cleaner. Van het strand schoonmaken heb ik mijn werk gemaakt. 

In 2016 startte ik Love Not Waste, een bedrijf dat cleanup campagnes en duurzaamheidsprojecten organiseert voor bedrijven en lokale overheden. Inmiddels heb ik op honderden plekken schoongemaakt, met duizenden mensen. Ik vind het inspirerend om te zien dat er niet alleen in het buitenland maar ook aan de Hollandse stranden veel initiatieven zijn ontwikkeld om bezoekers te helpen om minder afval achter te laten. Ik deel graag mijn kennis en enthousiasme met je, over hoe je zelf een bijdrage kunt leveren aan een schoon strand.

 

1. Beach Clean Bingo.

Niemand vindt het leuk om de troep van een ander op te ruimen. Maar als je er een spel van maakt, verandert alles. Dat is de basisgedachte van ons Beach Clean Bingo spel. We spelen het met jong en oud en het is heel makkelijk zelf te maken. Je kunt de voorpret beginnen door vooraf thuis een bingokaart te maken met tekeningen of afbeeldingen van veelvoorkomend vuil, zoals doppen, peuken en stukjes visnet. Vergeet niet een joker-vakje toe te voegen, want er blijven ook genoeg vreemde dingen achter in het zand. Eenmaal op het strand maak je er een wedstrijdje van. Je zet de tijd, bijvoorbeeld voor 30 minuten, en zorgt dat er een prijs is voor degene die het meeste afval heeft verzameld. Ons Beach Clean Bingo spel is al een paar jaar een vast spelonderdeel in het surfcamp-programma van Surfschool Bergen aan Zee. Zo worden ook beginnende jonge surfers een ambassadeur van een schone zee en veilig strand. 

2. Asbakblikje.

Het meest gevonden zwerfvuil op het strand zijn de peuken. Wat het extra lastig maakt is dat de peuk een schutkleur heeft die niet goed zichtbaar is in het zand. De kleur en dessin doet nog denken aan een oud tabaksblad. Veel rokers denken dat een peuk uit papiervezel bestaat en dat het wel verteert in de natuur maar dat is helaas niet zo. De filter bestaat uit een plastic schuim, dat langzaam in kleine deeltjes uit elkaar valt. Maar wat de peuk echt schadelijk maakt zijn de achtergebleven stoffen uit de opgerookte tabak. Deze kunnen in contact met grondwater deze giftige stoffen en metalen afgeven en dit heeft effect op de natuur.  Love Not Waste deelt sinds 2 jaar kleine vrolijke asbakblijkes uit aan bezoekers van het strand en populaire picknickgebieden. We stimuleren ook strandbeddenverhuurders om een asbakemmertje mee te geven aan hun klanten. We zien in binnen-en buitenland veel verschillende asbakvarianten, zoals leen-hoorntjes die je aan het eind van de dag weer terug kunt brengen. 

3. Hebruikbare waterfles.

 De truc om een strand schoon achter te laten in om weinig spullen mee te nemen die in zwerfvuil kunnen veranderen omdat je ze verliest of vergeet. Een slim voorbeeld is om een herbruikbare fles te vullen met water en bijvoorbeeld van rood fruit. Dit leg je de avond voor je strandbezoek in je vriezer en tijdens je stranddag geniet je van koud water met een smaakje. Koop je wel gedurende de dag flesjes frisdrank of water, let dan op het statiegeld- symbool. Sinds 1 juli van dit jaar kunnen naast de grote 1,5 liter flessen ook halve liter plastic flesjes weer ingeleverd worden in de automaat bij de supermarkt. Je ontvangt dan 15 cent per flesje. PWN heeft ook drinkwatertappunten langs de kust, waar je je fles weer gratis kunt vullen met schoon drinkwater. Wil je weten of bij jouw favoriete strand ook een tappunt is, kijk dan op de website van www.pwn.nl

4. Gezonde zonnecrème.

Handdoek, zwemkleding, zonnebril, alles gaat mee in je strandtas. Waar ook steeds meer over nagedacht wordt zijn de zonproducten die we gebruiken om ons te beschermen tegen verbranding en huidveroudering. In eerste instantie werden milieuvriendelijke zonnecrèmes  vooral gepromoot op populaire snorkelplekken met kwetsbaar koraal, maar inmiddels vind je ze overal en is het ook in de Nederlandse drogisterijketens te koop. Je komt veel claims en marketing-termen tegen zoals reef-safe of ocean friendly. Maar het komt erop neer dat deze formules geen oxybenzone en octinoxate bevatten en dat het conserveringsmiddel geen parabenen bevat. Naast dat natuurlijke bestanddelen zoals zink vriendelijker zijn voor je huid, laten ze geen schadelijke bestanddelen los in contact met het zeewater. Naast de inhoud gaan ook veel merken over op flessen die gemaakt zijn van gerecycled plastic. Je kunt ook producten krijgen in een karton verpakte stick of metalen hervulbaar blikje. Nederlandse merken zoals Naïf en We love the planet zijn een aanrader.

 

5. Kunstwerk.

Een leuke en opvallende manier om op te roepen het strand schoon achter te laten, is door het plaatsen van een kunstwerk van zwerfvuil. Bijvoorbeeld eentje waarin je ook weer blikjes en flesjes kunt gooien. Dit vrolijke fenomeen is enkele jaren geleden op een strand in India begonnen met de Goby-fish, een uit draadstaal vervaardigde vis met open mond waarin het vuil gegooid kon worden. Inmiddels zijn er wereldwijd vele varianten te bezichtigen, ook in Nederland. Daarnaast worden veel vuilschatten uit zee tentoongesteld in de buurt van het strand. Een leuk idee om te bezoeken tijdens je stranddag of op een bewolktere dag. Zo zijn de afvalbakken van Doe Mee Verlos De Zee vaak een feest voor het oog. Neem een kijkje bij het JuttersmuZeeum in Zandvoort, in de winkel van Gejut in Egmond aan Zee of loop langs The Wall of Shame in Petten bedacht door Arnold Gronert.

6. Plasticvrij terras.

Steeds meer bedrijven gaan duurzamer opereren en strandpaviljoens zijn hierop geen uitzondering. Zij maken het zichzelf en hun klanten gemakkelijker om minder afval te maken, dat bijvoorbeeld per ongeluk van de terrastafeltjes waait. Bijvoorbeeld door geen losse suikerzakjes mee te geven en servetjes of papieren koffie-onderzetters te gebruiken. Ook zijn de plastic rietjes en het plastic bestek vervangen door een alternatief van papier, houtvezel of suikerriet. Wil jij zo min mogelijk afval produceren op je stranddag, kies dan zorgvuldig uit op welke terras je neerploft. In Nederland sluiten deze groene terrassen zich aan onder de noemer Plasticvrij Terras, om zo zichtbaar te maken dat zij zich hiervoor inzetten. Sommige strandtenten gaan nog een stapje verder. Zo scheidt paviljoen The Spot in Zandvoort hun afval in verschillende afvalstromen en hanteren zij een oceaan-vriendelijke menu-kaart. Strandpaviljoen Aloha in Wijk aan Zee heeft met hun duurzame aanpak een GAIA green award gewonnen en is Green Key Goud gecertificeerd.

7. Petities & wetgeving.

Geen zwerfvuil achterlaten is een belangrijke bijdrage die we zelf kunnen leveren. Echter, sommige afvalsoorten zijn lastiger aan te pakken. Zoals stukken visnet of restanten van paraffine. Paraffine wordt per boot vervoerd en de laadruimtes mogen schoongespoeld worden op zee, zo spoelt het vervolgens aan. Vissen en vogels kunnen verstrikt raken in stukken visnet en paraffine wordt aangezien voor voedsel. Er zijn wereldwijd inmiddels veel inname-programma’s actief zoals The Ocean Cleanup van Boyan Slat. Wat interessant is aan deze ontwikkelingen is dat er ook weer een bestemming wordt gevonden voor deze stukjes visnet. Het bevat vaak een polyesterdraad die weer opnieuw te verwerken is. Zo worden er tapijttegels van gemaakt, maar ook surfshorts door het kledingbedrijf van surfkampioen Kelly Slater. Je kunt deze programma’s ondersteunen door geld te doneren of hun producten te kopen. Je kunt ook zelf actief worden om de wetgeving of controle op uitvoering hierop te volgen. Je kunt denken aan het ondertekenen van petities of de onderwerpen aandragen bij je politieke partij.

Gepubliceerd in NHD zomerbijlage 14 augustus 2021 - Bergen